تعیین فعالیت های ضد باکتریایی وآنتی اکسیدانی و تعیین ترکیبات شیمیایی اسانس برگ گیاه گزنه urtica dioica l.

چکیده سابقه و هدف: گونه های متعددی از گیاهان دارویی در ایران وجود دارد، به طوری که می توان از آنها در زمینه ی کنترل و درمان عفونت های میکروبی بهره گرفت. در این زمینه، اسانس گیاه گزنه در مهار رشد باکتری های گرم مثبت و منفی و فعالیت آنتی اکسیدان، اثرات مطلوبی را نشان می دهد. این پژوهش با هدف تعیین اثرات ضدباکتریایی و آنتی اکسیدانی مربوط به اسانس برگ گزنه برداشت شده از منطقه ی سه هزار تنکابن انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه ی آزمایشگاهی، برگ های گیاه گزنه از منطقه ی سه هزار شهرستان تنکابن جمع آوری و به وسیله ی دستگاه کلونجر اسانس گیری شد. ترکیبات شیمیایی اسانس توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنجی جرمی- جرمی،  شناسایی شد. همچنین میزان mic و mbc علیه باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس حساس و مقاوم به متی سیلین، سالمونلا تایفی موریم، اشرشیا کلای، سودوموناس آئروژینوزا، باسیلوس سوبتیلیس و شیگلا دیسانتری تعیین شد. از روش dpph برای تعیین ظرفیت آنتی اکسیدانی اسانس، استفاده گردید. یافته ها: اسانس برگ گزنه، نتایج ضدباکتریایی قابل قبولی روی باکتری های گرم مثبت و گرم منفی به جز باسیلوس سوبتیلیس داشت.  نتایج ic50 و aai اسانس به ترتیب 53/21 و 116/2 میکروگرم بر میلی لیتر بود. ترکیبات شیمیایی غالب شامل phytol (35%)، nonanal (3/15%)، b-ionone (0/9%)، phtaleic acid (4/7%) و carvacrol (5/3%) بود. نتیجه گیری: اسانس برگ گزنه به عنوان یک عامل ضد باکتریایی وسیع الطیف جدید و آنتی اکسیدان قوی می تواند در درمان و کنترل بیماری های عفونی کاربرد داشته باشد.